Je gedrag veranderen, kan dat écht?

Anouk Bindels
30 mrt 2021

Ik krijg als psycholoog en gedragswetenschapper, vaak de vraag of duurzame verandering van bepaalde denk- voel- en gedragspatronen echt mogelijk is?

Hebben we eigenlijk wel een keuze? 

De huidige tijdsgeest brengt ons onvermurwbaar tot een nieuw inzicht: als wij onze situatie of onze organisatie willen veranderen, dan moeten wij onze eigen gedragspatronen veranderen. Niet de verstarrende systemen, niet de machtsstructuur, niet de werk-pro-ces-sen en ook niet de zoveelste papieren missiebeschrijving. Wat we ook niet moeten willen veranderen zijn de fouten in de ander. Nee … als wij werkelijk iets willen veranderen, moeten we onszelf en ons eigen gedrag veranderen.

Elke situatie is de uitkomst van onze eigen gedragspatronen

Onze eigen onbewuste én bewuste gedragspatronen zijn de oorsprong van alle situaties waar wij verandering in willen brengen. Daarom is veranderen zo moeilijk.

Het bestendig veranderen van ons gedrag, waaruit de actuele situatie ontstond, is een lastige klus. Ieder van ons moet die persoonlijk zien te klaren. Dat gaat per definitie gepaard met ongemakkelijke gevoelens, confronterende inzichten, bittere pillen en zure appels. Maar het is ook zuiverend en louterend als we de moed en de volharding opbrengen ons door de transformatie heen te werken.

Ons gedrag wordt aangestuurd door wat er in het onderbewustzijn van onze persoonlijkheid ligt: emoties, overtuigingen en waarden, ervaringen uit het verleden. Kijk eens naar dit eenvoudige, maar opvallend werkbare model. Het geeft de lagen weer die – onbewust – in onze persoonlijkheid onder ons gedrag liggen.

 

 

De diepere lagen van onze persoonlijkheid

Ons vrije zelf is degene die wij in wezen zijn, diep vanbinnen. We kunnen dit qua gevoel vergelijken met het vrije, onbevangen kind dat helemaal zichzelf is, voluit leeft en heerlijk speelt. Maar de ervaringen die we hebben opgedaan in ons leven kristalliseren tot overtuigingen over onszelf en over hoe de wereld ‘kennelijk in elkaar steekt’. Die overtuigingen werken als gekleurde filters waardoor wij de wereld om ons heen bekijken en beoordelen. Op die manier ontstaan in onszelf emoties bij de situatie waarin wij ons bevinden. Ons gedrag in een bepaalde situatie is de ‘uitkomst’ van alle lagen die eronder liggen.

Bijvoorbeeld.  Een collega die stelselmatig fel afkeurende kritiek op haar ideeën ervaart, kan makkelijk de overtuiging ontwikkelen: ‘ik kan en mag hier niets inbrengen’. Wanneer nu een situatie die juist om een idee vraagt, zich voordoet, roept dit onzekere en angstige emoties op, die zich kunnen uiten in gedrag als dichtslaan, weigeren, ruzie maken of weglopen. 

 Werken aan verandering

We kunnen op de verschillende lagen werken om verandering van ons gedrag te bewerkstelligen. En hoe dieper we durven gaan, hoe sterker de verandering. Zo lost een platte correctie op gedrag niks op. De belemmerende emoties en de lagen die daaronder zitten blijven bestaan, evenals de kans op terugval. We kunnen veel beter de diepte in gaan en werken aan de ervaringen die de uiteindelijk bron van het gedrag vormen.

Hoe dieper we gaan, hoe sterker de verandering

Maar in de ‘volwassen en zakelijke grotemensenwereld’ is het werken op diepere lagen nog lang geen gemeen goed. Het benoemen van gedrag en het bespreken van emoties is vaak al taboe en ver buiten de comfortzone. Nee, we houden het liever zakelijk en inhoudelijk, anders loopt het gierend uit de hand. Maar dát is nu juist het gedrag waarmee wijzelf de huidige situatie hebben gecreëerd. In deze vicieuze cirkel zit de bottleneck om te kunnen komen tot diepgaande en bestendige veranderingen.

We moeten echt dieper gaan dan het oppervlakkige gedrag als we onze situatie of onze organisatie bestendig willen veranderen. En dat is hoog tijd, want zeg nou eens eerlijk, hoeveel effect heeft die dertiende verander-interventie van laatst nou eigenlijk gehad?

We hebben een groot geschenk van de evolutie gekregen: Ons BREIN.
De laatste ontdekkingen van de neurowetenschappen en de psycho- neuro immunologie laten zien dat we ons kunnen bevrijden van ons lijden. Iedereen zit op een bepaalde manier geestelijk gevangen en we kunnen ontsnappen aan die gevangenis van onze gedachten.

In onze trainingen leer je van je verleden naar je toekomst te bewegen. Als je vanuit je vertrouwde verleden naar een nieuwe toekomst wil veranderen, vereist dit je aandacht om al je gedachten, handelingen en emoties te observeren. Je leert om een meta positie te ontwikkelen en zelf gestuurde neuroplasticiteit aan te zetten en je brein te coachen.

In de trainingen raak je vertrouwd met zelf-observatie en leer je via zelfreflectie hoe je blijvend verder kan ontwikkelen en de beste versie van jezelf kan worden.

Schrijf je in voor de Masterclass van Anouk over het duurzaam veranderen van gedrag. 21 april van 19.30u tot 21.00u, €45,–.

 

Onlive masterclass

Online Masterclass

Food for Thought

We zijn het probleem én de oplossing

Zin om inspiratie op te doen én je ervaringen en dilemma's te delen? Dit jaar starten we met online masterclasses waarin je andere gedreven professionals ontmoet die werk willen maken van een duurzame samenleving.